Ik denk dat we mogen concluderen dat we ons in Nederland in de staart van de Corona-crisis bevinden. Na anderhalf jaar van nagenoeg totale sociale lockdown en economisch partiële lockdown begint er zicht te komen op een genormaliseerde samenleving in de tweede helft van dit jaar. Dit natuurlijk onder de voorwaarden dat de overheid haar belofte gestand doet dat in augustus nagenoeg iedereen gevaccineerd zal zijn en er natuurlijk intussen geen nieuw virus meer de kop opsteekt. Je weet tegenwoordig immers maar nooit wat er uit de hoge hoed tevoorschijn komt.
Pas ná afloop van elke crisis (zoals ook na elke oorlog) kan de echte schade worden vastgesteld en kan worden bepaald hoe de draad weer op te pakken. Dat lijkt voor sommige (zoals voor ons bedrijfsmakelaars) misschien een eenvoudige klus omdat onze business tijdens de crisis misschien nog wel beter liep dan daarvoor. Maar we kunnen ons natuurlijk allemaal voorstellen dat het voor een aantal bedrijfstakken toch wel anders zal zijn. Daarnaast hebben we kunnen ervaren wat een andere manier van werken kan zijn. En wat de voor en nadelen daarvan zijn.
Ik wil u de komende weken een aantal overwegingen met betrekking tot de verschillende bedrijfstakken voorhouden waardoor u misschien wordt geprikkeld om met ons en andere bedrijven de toekomst van Commercieel Vastgoed te herbezinnen. Ik heb een vreselijke hekel aan de kreet ‘het nieuwe normaal’ gekregen maar dat er blijvende veranderingen in de toekomstige manier van werken en een onderneming runnen zullen komen, daar ben ik van overtuigd.
De horeca
Ik ben al 25 jaar bedrijfsmakelaar maar heb geen illusie dat ik echt verstand van het runnen van een horecazaak heb. Toch heb ik wel mijn manier van observeren en zie natuurlijk het verschil in hoe de een en de ander haar zaak runt. Één ding is mij wel duidelijk: een horecazaak runnen is keihard en betekent altijd werken als een ander vrij is. Het is geen hobby maar een Passie met een hoofdletter P. Het is dan ook wel duidelijk dat er zo meteen een verschil zal zijn tussen de professionals en de goudzoekers in de horeca.
Tijdens de crisis zijn er tal van ideeën gelanceerd die de grenzen van de mogelijkheden hebben opgerekt. Denk hierbij aan gelegenheidsterrassen die voorheen voor onmogelijk werden gehouden. Deze nieuwe mogelijkheden werden door zowel gasten als exploitanten zeer gewaardeerd en ik ben ervan overtuigd dat het in ieder geval de mindset heeft geprikkeld over wat wel en niet mogelijk is.
Naar verwachting zal er een (natuurlijke) selectie plaatsvinden als de diverse regelingen ophouden en de horeca-ondernemers weer op hun vakmanschap zijn aangewezen. Voor een aantal zal het een exit betekenen. Wat daar de effecten van zullen zijn zal moeten blijken. De (goede) horeca heeft natuurlijk een belangrijk voordeel. Zodra ze weer open kunnen is er ook weer cashflow. Een (online) alternatief voor gezelligheid is wel geprobeerd van de grond te komen maar blijkt toch uiteindelijk surrogaatkoffie te zijn boven een terrasje in het centrum van Den Bosch.
Het verlies van de ene betekent weer kansen voor de ander. Zowel beleggers als de professionele horeca-ondernemers moeten elkaar opnieuw op waarde gaan inschatten en zich realiseren dat continuïteit in deze relatie belangrijker is dan hoge rendementen op korte termijn.
Voor reacties: toin.saris@sarisenpartners.nl